Ο καθαρισμός είναι απαραίτητος για την αποφυγή δημιουργίας κοιλοτήτων στα δόντια, καθώς και για την προστασία από την ουλίτιδα και άλλες νόσους των ούλων.

Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, οι νόσοι των ούλων μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια δοντιών.

Ο καθαρισμός και το γυάλισμα των δοντιών αφήνει την επιφάνειά τους λεία και καθαρή, ώστε τα βακτήρια δεν μπορούν να προσκολληθούν σε αυτή. Ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί ειδικά εργαλεία ώστε να αφαιρέσει απαλά τα περιττά στοιχεία, χωρίς να βλάψει τα δόντια.

Πρώτα, χρησιμοποιεί μια υπερηχητική συσκευή η οποία εκπέμπει δονήσεις, ώστε να αποκολλήσει από τα δόντια τα μεγαλύτερα κομμάτια πέτρας. Η υπερηχητική συσκευή εκτοξεύει ένα νέφος δροσερού νερού κατά τη λειτουργία της, ώστε να απομακρύνει τα κομμάτια της πέτρας και να κρατάει την περιοχή σε κατάλληλη θερμοκρασία.

Στη συνέχεια, χρησιμοποιούνται χειροκίνητα εργαλεία, ώστε να αφαιρεθούν τα μικρότερα κομμάτια πέτρας και να λειανθούν οι επιφάνειες των δοντιών. Αυτά τα εργαλεία έχουν κυρτό σχήμα και είναι σχεδιασμένα για να ταιριάζουν με τις καμπύλες του στόματος.

Μόλις καθαριστούν όλες οι επιφάνειες των δοντιών από την πέτρα και την πλάκα, τα δόντια γυαλίζονται χρησιμοποιώντας ένα χειροκίνητο εργαλείο χαμηλής ταχύτητας, με ένα μαλακό περιστρεφόμενο σφουγγαράκι στην άκρη του. Ένα ειδικό αμμώδες υλικό με την υφή της οδοντόπαστας τοποθετείται ακολούθως στα δόντια για να τα κάνει γυαλιστερά και λεία.

Σε περιπτώσεις, όπου στα δόντια έχουν συσσωρευθεί πολλές χρωστικές, για παράδειγμα σε καπνιστές ή άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες καφέ, οι οδοντικές επιφάνειες καθαρίζονται εύκολα με τη βοήθεια της συσκευής σοδοβολής με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Ο οδοντίατρος μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει και φθόριο για να ενισχύσει το σμάλτο των δοντιών.